धादिङको झार्लाङमा फौजी किराले मकै सखाप

काठमाडौं- उत्तरी धादिङको खनियाबास गाउँपालिका–१ झार्लाङमा फौजी किराको प्रकोपले मकै सखाप भएको छ । बाली लाग्ने बेला भएको मकै सखाप पारेपछि फौजी किराको प्रकोपबाट आजित बनेका किसान चिन्तित बनेका छन् ।

Advertisement

गत बैशाखमा असिना पानीले जौ, गहुँ, केराउ, भर्खरै उम्रेका आलु लगायत बालीमा क्षति पुगेको थियो । असिना पानीले ठूलो क्षति व्यहोरेका किसानले केही महिनामै फौजी किराको प्रकोपले आजित पारेको किसान नासुन तामाङ बताउँछन् । ‘महामारीको चक्रमा त फस्यौं नै । तर लगाएको बाली भित्र्याएर जिविको चलाउला भन्ने आश पनि रहेन’ उनले भने– ‘बैशाखमा अन्य बाली असिनाले क्षति गरेपनि मकै राम्रो फल्छ भन्ने सोचेका थियौं । तर दुई सातादेखि फौजी किराले फल्नै लागेको मकैको गुभो खाएर सत्यनाशै बनायो ।’

खनियाबासको उङ्गुल, नेक्सा, याङचेत, च्याङ्थली, फेङ्हु लगायतका करिव एक सय ५० रोपनी जग्गामा लगाएको मकै फौजी किराले सखाप पारेको तामाङले जानकारी दिए । ‘टोलमा मकै सखापै बनायो । १÷२ जनाले औषधि प्रयोग गरेपनि किरा नियन्त्रणमा आएको छैन । चिमोठ्दै मार्दै गरेका छौं । तर फौजी किराको प्रकोप यसरी आयो कि हामीले नियन्त्रण गर्नै सकेनौं । हातैले मारेर साध्य नै भएन ।’

आसपासका सबै किसानले एकै चोटी विषादी हाले मात्रै फौजी किरा नियन्त्रण गर्न सकिने खनियाबास गाउँपालिकाका कृषि शाखा प्रमुख सुस्मिता तिवारीले बताइन् । ‘फौजी किरा नियन्त्रणका लागि इमिडाक्लोरोपिड, इस्पिनोस्याड विषादी प्रयोग गर्न सकिन्छ’ उनले भनिन्– ‘केही दिन अगाडी किसानले हामीलाई जानकारी गराएपछि विषादी दिएर पठाएका थियौं । थोरै परिमाणमा मात्रै क्षति पु¥याएको थियो । अहिलेसम्म सखापै पारेको भए टोल टोलमा सबै किसानलाई विषादी उपलब्ध गराएर हाल्न लगाउँछौं ।

‘एउटा किसानले मात्र विषादी प्रयोग गरेर नियन्त्रणमा आउँदैन । पालिकामा विषादी उपलब्ध छ । सबै किसानले विषादी हाल्नु पर्ने हुन्छ । शुरुमा भएको भए प्राकृतिक शत्रु जिवबाट नियन्त्रण गर्न सकिन्थ्यो’ उनले भनिन्– ‘अब सबै किसान मिलेर एकै चोटी छर्किन सके मात्रै नियन्त्रण हुन्छ । ढिला पाक्ने बालीमा फौजी किरा लाग्ने हुदाँ जति छिटो विषादी हाल्न सकियो उति नै क्षति कम हुन्छ । विषादी हाल्न किसानले ढिला गर्न हुन्न ।’